|
İş kazalarında ilkyardım
|
|
|
Çalışma yaşamında fizyolojik, ruhsal, sosyo-ekonomik nedenlerden ötürü, üretim sürecinde çeşitli risklerle karşılaşma olasılığı oldukça yüksek. Ülkemiz iş kazaları açısından dünyanın önde gelen ülkeleri arasında bulunmakta. İş kazalarını en az hasarla atlatabilmek için kaza yapıcı sebepleri ortadan kaldırmanın yanı sıra, bi-linçli ilkyardım da bir o kadar önemlidir.
Kanamalarda İlkyardım
Kanama atardamar, toplardamar yada kılcal damar kanaması olabilir. Atardamar kanamaları kalp atımları ile uyumlu olarak kesik kesik akar ve açık renklidir. Toplar damar kanamaları ise koyu renkli ve sızıntı şeklindedir. Kılcal damar kanaması küçük kabarcıklar şeklindedir. Kanayan yer üzeri-ne temiz bir bezle bastırılır, kanama durmazsa ikinci bir bez koyarak basıncı arttırılır. Gerekirse kanayan yere en yakın basınç noktasına bandaj ile sararak basınç uygulanır ve kanayan bölge yukarı kaldırılır.
Kopmuş organlar için İlkyardım
Çok sayıda yaralının bulunduğu bir ortamda ise tek ilkyardımcı varsa, uzuv kopması varsa ve/veya baskı noktalarına baskı uygulamak yeterli olmuyorsa turnike uygulanır. Zira, kaza ve yaralanmalarda atardamar yaralanmaları kişiyi ölüme bile götürebilmektedir. Böyle bir durumda ise kopmuş olan uzvun kanama kontrolü yapılır, tampon yapılır ve kapatılır. Turnike uzvun koptuğu bölgeye en yakın olan ve deri bütünlüğünün bozulmamış olduğu bölgeye uygulanmalıdır. Turnike uygulandıktan sonra sıkılaştırılarak uzuvdaki kanama kontrol edilir. Kopmuş uzuv parçası da, su geçirmeyen bir plastik torbaya konur. Daha sonra kopmuş uzuv parçasının konduğu plastik torba ağzı kapatılarak, içerisinde 1 ölçek suya 2 ölçek buz konulmuş ikinci bir torbaya ya da kovaya konulur. Yaralı ile aynı araca konarak en çok 6 saat içerisinde sağlık kuruşuna sevki sağlanır.
Şokta İlkyardım
Şok kalp-damar sisteminin yaşamsal organlara uygun oranda kanlanma yapamaması nedeniyle ortaya çıkan ve tansiyon düşüklüğü ile seyreden bir akut dolaşım yetmezliğidir. Hasta/yaralının mümkün olduğunca temiz hava soluması sağlanır, kanama varsa hemen durdurulur ve şok pozisyonu verilir. Hastanın sıcak tutulması, hareket ettirilmemesi ve hızlı bir şekilde sağlık kuruluşuna sevk edilmesi oldukça önemlidir. Hastanın endişe ve korkularının giderilmesi, yani psikolojik destek de ilkyardımın bir parçasıdır.
Göze cisim kaçması
Gözüne yabancı cisim kaçmış birinin gözünün öncelikle ışığa doğru çevrilmesi esastır. Bu kişinin gözüne kaçan nesneyi bulmak için daha sonra alt göz kapağı içine bakılır. Gerekirse üst göz kapağı açık tutulur. Nesne görüldüğünde nemli, temiz bir bezle çıkarılmaya çalışılır. Ancak tüm bunları yaparken, kişinin gözünü kırpmaması ve gözünü ovmaması önemlidir. Yapılan ilkyardıma rağmen yabancı cisim çıkarılamamışsa acilen bir sağlık kuruluşuna gidilmelidir.
Yanıklar
Yanık herhangi bir ısıya maruz kalma sonucu oluşan doku bozulmasıdır. Genellikle sıcak su veya buhar teması sonucu meydana geldiği gibi, sıcak katı maddelerle temas, asit/alkali gibi kimyasal maddelerle temas, elektrik akımı etkisi yada radyasyon nedeni ile de oluşabilir. Yanığın ciddiyetini
belirleyen faktörler; derinlik, yaygınlık, enfeksiyon riski, yaş, solunum
yoluyla görülen zarar ve önceden var olan hastalıklardır. Yanıklarda ilkyardım, yanığın türüne göre yapılmalıdır.
Kırıklar
Yaralanan uzuvlarda ağrı, şişlik, morarma, şekil bozukluğu ve hareket kısıtlılığı mevcut ise kırıktan şüphelenilir. Öncelikle kanama varsa kontrol altına alınmalı, yara varsa kapatılmalıdır. Kırığın çevre dokulara zarar vermemesi için kol veya bacak desteklenmelidir. Kırığı desteklemek için tahta parçası, mukavva, sert karton, yastık üçgen sargı bezi kullanılabilir.
Çıkıklar
Kişi, hareket etmemesi için desteklenmeli, desteklerken kıvrılma varsa ve açılmıyorsa zorlanmamalıdır. Çıkığı olan kişiye ağrı kesici verilmeli ve en yakın sağlık kuruluşuna götürülmelidir.
|
|
